Inspraakdocument BBB op ‘Meer Mors, Mooi voor iedereen, Ontwerp-ontwikkelperspectief De Mors’, ingediend op 26 juni 2020

Toelichting namens het Bestuur van de BBB door Amir Saab, secretaris BBB
Dit is de tekst van het inspraakdocument dat het bestuur van de BBB op 26 juni 2020 heeft ingediend bij de gemeente Leiden in het kader van de inspraakprocedure voor het gemeentelijk beleidsstuk ‘Meer Mors, Mooi voor iedereen, Ontwerp-ontwikkelperspectief De Mors’ van 12 mei 2020.
De tekst van dit inspraakdocument is tot stand gekomen in samenwerking met betrokken wijkbewoners. Aan deze ghostwriters, ieder met eigen inzichten, argumenten en deskundigheid, onze dank!

Het inspraakdocument van 26 juni 2020 van het Bestuur BBB:
(Digitaal ingediend op de inspraaksite van Gemeente Leiden)

---

Aan:
Het College van Burgemeester en Wethouders
Postbus 9100,
2300 PC LEIDEN

Onderwerp:
Inspraak op Meer Mors, Mooi voor iedereen, Ontwerp-ontwikkelperspectief De Mors,

d.d. 12 mei 2020, zaaknummer Z/20/1519840

Leiden, 26 juni 2020

Geacht College,

Als bestuur van de Bewoners Belangen Vereniging Bockhorst (hierna: het Bestuur) van de wijk de Bockhorst zijn wij geïnteresseerd in de visie van het gemeentebestuur op de ontwikkelingen in de wijk De Mors, waarvan onze wijk deel uitmaakt.

Het totale stuk bevat vooral mooie maar vage voornemens als “vergroten van de verblijfskwaliteit” en “versterken van de relatie tussen de gebouwde omgeving en de openbare ruimte”. In en rond De Mors staan echter ook concrete projecten op stapel die van invloed kunnen zijn op het leefklimaat van onze wijk. Wij noemen in dit verband het project Plesmanlaan 100, waar een te groot aantal woningen zonder voldoende parkeerruimte dreigt te worden ontwikkeld. Wij hebben de indruk dat dit eveneens dreigt bij het project, Paardenwei/Holiday Inn. Verder van onze wijk gelegen ontwikkelingen zijn ook van invloed op ons leefklimaat, met name waar het de toenemende verkeersdruk betreft.

1. Verkeersintensiteit
In het Ontwerp-ontwikkelperspectief De Mors verwacht u [Klik] [p. 13] dat o.a. door de aanleg van de Rijnlandroute het verkeer via de Haagse Schouwweg en de Dr. Lelylaan gelijk zal blijven. Verderop [p. 47] wordt dit min of meer ontkracht doordat niet duidelijk is wat het effect zal zijn van het (verder) autoluw maken van de binnenstad. Onze verwachting is dat het verkeer over de Haagse Schouwweg en Dr. Lelylaan eerder zal toenemen.

Het recent uitgekomen verkeersonderzoek MORS [Klik] meent dat de geplande woningbouw in de Mors zal bijdragen aan een toename van verkeer over de genoemde wegen, maar doet dit af als “niet bepalend” [p. 21]. Volgens de berekeningen van het verkeersprognosemodel RVMK versie 3.2 waar dit rapport op berust, zal het verkeer alleen maar toenemen. In deze berekeningen is dan nog geen rekening gehouden met de bebouwing van de Paardenwei, de bebouwing van het BSP waar veel woningen gebouwd gaan worden en het instellen van eenrichtingsverkeer op de Rijnzichtbrug, zoals verzien in de Mobiliteitsnota Leiden [Klik] [p. 47].

Evenmin is er rekening mee gehouden dat verkeer, dat over de A44 uit Den Haag komt met bestemming de Stevenshof, geen gebruik meer kan maken van de afslag 9 bij de Ommedijkse weg, maar moet doorrijden tot aan afslag 8 om daarna via de Plesmanlaan en de Haagse Schouwweg “terug” richting Stevenshof te rijden.

Voor de bewoners die aan de rand van de Bockhorst wonen langs Dr. Lelylaan en de Haagse Schouwweg zal dit toenemende verkeer een onacceptabele toename van de milieubelasting met zich meebrengen, met name met betrekking tot geluid en fijnstof. De situatie valt naar onze mening nu al buiten de bestaande normwaarden.

Bij de aanleg van de tunnels onder de Plesmanlaan en de Dr. Lelylaan in het kader van de Ontsluiting Bio Science Park (OBSP) heeft overleg met de bewoners plaatsgevonden, waarbij herhaaldelijk is aangedrongen op extra geluidswerende maatregelen. Dit is steeds afgehouden met de verklaring dat uit een verkeersonderzoek uit 2008 geen noodzaak bleek voor bijvoorbeeld geluidsschermen langs de Bockhorst. In het Ambitiedocument OBSP [p. 23] lezen wij dat “een geluidswerende constructie moet worden gecreëerd die de overlast veroorzaakt door het autoverkeer op de Haagse Schouwweg, zowel visueel als wat betreft geluid, voor de woningen in de Bockhorst zal beperken”. Na veel overleg heeft dat alleen geresulteerd in een gaashek met wat noodlijdende Hedera langs een deel van de Dr. Lelylaan; voor de woningen langs de Haagse Schouwweg is tot op heden helemaal niets geregeld. Naar onze mening is dat nu al, en zeker in de nabije toekomst, wanneer de nieuwe Omgevingswet van kracht wordt, een onvoldoende maatregel.

2. Dr. Lelylaan
Het Ontwerp-ontwikkelperspectief belooft op pag. 39 dat de Dr. Lelylaan en de Haagse Schouwweg “meer verblijfskwaliteit” zullen krijgen en beschrijft op pag. 47 de Dr. Lelylaan als onderdeel van ”de groene ring rondom de binnenstad”. Alsof wij ineens bij de binnenstad moeten worden gerekend. Daartoe zal worden “gekeken of extra groen en water kan worden toegevoegd aan weerszijden van de weg of in een nieuwe middenberm. Wanneer mogelijk worden er verblijfsplekken aan de Dr. Lelylaan gemaakt”. Aan de ene kant ligt er een woonwijk achter een te lage (= smalle) geluidswal, aan de andere kant ligt het sportpark; waar de benodigde ruimte voor deze idyllische invulling vandaan moet komen, blijft duister. Versmallen van de rijstroken is geen optie, oprekken van de verschillende kunstwerken (tunnels, spoorviaduct) evenmin.

Op pag. 71 wordt als ontwikkelingsrichting genoemd “verbeteren van de doorstroming op de kruising Vierlinghlaan en Dr. Lelylaan”. Op pag. 100 wordt dit in paragraaf 7.2.4 ruimer opgevat: “Het is druk op de hoofdwegen in en rond De Mors blijkt uit het onderzoek naar de verkeerssituatie voor de Hoge en Lage Mors dat in 2019 is uitgevoerd. Er zijn knelpunten die om maatregelen vragen. Daarbij gaat het om de kruispunten Vierlinghlaan/Dr. Lelylaan, Barnsteenstraat/Dr. Lelylaan, Amphoraweg/Dr. Lelylaan.” Het gaat om een goede doorstroming van het verkeer uit de wijken, zoals ook al terecht is geconstateerd in het verkeersonderzoek MORS. Wat betekent echter de volgende zin: “Wanneer deze ingrepen hebben plaatsgevonden zullen er bij nieuwe ontwikkelingen geen extra maatregelen nodig zijn”? Wat gaat er nu concreet gebeuren aan de verschillende aansluitingen op de Dr. Lelylaan?
“In het Uitvoeringsprogramma Leiden Duurzaam Bereikbaar 2020–2030 is de Dr. Lelylaan als project opgenomen. Het bepalen van de mate van ambitie voor deze weg zal plaatsvinden in een afweging met andere infrastructurele ingrepen in de stad.” Gezien het belang van de Dr. Lelylaan voor de wijk, zouden wij graag in een zo vroeg mogelijk stadium bij de ontwikkeling van die ambities betrokken worden.

3. Paardenwei
Over de ontwikkeling van de Paardenwei “in de komende jaren” staat nog weinig vast. De verwachting is dat op de plaats van Holiday Inn een woonwijkje zal verrijzen, naast een ontwikkeling met hotels e.d. [Par.  5.5, p. 51]  Er is op pag. 92 sprake van “slanke en zorgvuldig ingepaste hoogteaccenten” met “kleur, materiaal en stijl in het gebied passend op elkaar afgestemd”; wie de foto op pag. 92 bekijkt, houdt dan zijn hart vast als dat ook betekent: afgestemd op wat er al staat.

Wat de Bockhorst betreft, zijn de belangrijkste vragen:
a)       hoeveel extra verkeer langs de wijk levert dat op, en
b)      zullen er genoeg parkeerplaatsen zijn, met andere woorden: geeft dat geen parkeeroverlast bij óns in de wijk? Zie hierna ook onder Verbeekstraat.

4. Verbeekstraat
De Verbeekstraat wordt een groot aantal keren genoemd in het Ontwerp-ontwikkelperspectief. Op pag. 29 lezen wij onder paragraaf 5.1.4: “Op prominente plekken aan de randen van de wijk zijn nieuwe gemengde buurten ontstaan [zoals de] Verbeekstraat […]. Deze buurten zijn een verrijking van het palet aan woonmilieus in de Mors. De nieuwe buurten hebben een eigen en uniek karakter en sluiten in hoogte, ruimtelijke opzet en programma op een zorgvuldige manier aan op zowel de bestaande wijk als de maat en schaal van de doorgaande wegen en de Oude Rijn. Dit betekent overigens niet dat hoogtes of woningtypes van naastgelegen buurten letterlijk gelijk aan elkaar zijn.” Wat de Verbeekstraat betreft komt ons dit nogal overdreven voor. Evenmin is duidelijk waarom Park Kweeklust in één adem met de Verbeekstraat wordt genoemd: het zijn volkomen onvergelijkbare gebieden. Onzes inziens zorgt dit alleen maar voor verwarring.

De Verbeekstraat was ooit duidelijk gepland als kantorengebied en had zeker qua “hoogte, ruimtelijke opzet en programma” niets met de aangrenzende Bockhorst van doen[x]. Hooguit diende de Bockhorst als overloopgebied voor parkeerders die bij de kantoren niet terecht konden. In de loop van de tijd zijn één voor één de kantoren omgekat tot woningen, zonder dat er een totaal bestemmingsplan voor het gebied of een stedenbouwkundige visie is opgesteld. Zoiets is in ieder geval nooit voorgelegd aan de bewoners van de naastgelegen woningen. Pas na het vertrek van de laatste kantoorgebruiker Jacobs (Plesmanlaan 100) heeft de gemeente een deel van de wijk bij de plannen voor dat pand betrokken. Het verhaal over het moeizame verloop van de ontwikkeling van een voor iedereen aanvaardbaar woningbouwplan in dit pand is interessant, maar valt buiten het bestek van deze inspraakreactie.

Wel zou de wijk graag zien dat voor het complete gebied Verbeekstraat in overleg met de wijk een totaal bestemmingsplan wordt opgesteld met duidelijk afspraken over gewenste soorten woningen en eventuele andere activiteiten, parkeercapaciteit, gebouwhoogten en groenvoorzieningen. Nu lezen wij bijv. op pag. 68: “Langs de Verbeekstraat loopt de bebouwing geleidelijk op van 15-18 meter aan de woonbuurt tot maximaal 40-50 meter langs de Plesmanlaan en één of twee hoogteaccenten tot 70 meter”. Op pag. 69 wordt helemaal een curieus toekomstbeeld geschetst, dat alleen m.b.v. zeer drastische ingrepen in de bestaande bebouwing en infrastructuur tot stand kan worden gebracht. Wij vragen ons dan af: hoe en waar dan?

5. Verbinding tussen Verbeekstraat en Van Ravelingenstraat
Op pag. 70 vinden wij onder de ontwikkelingsrichting van de openbare ruimte: “Extra verbinding voor langzaam verkeer tussen de Verbeekstraat en de Van Ravelingenstraat”. Tijdens het overleg tussen de gemeente en de wijkvertegenwoordiging over Plesmanlaan 100 hebben zowel de projectleider als de stedenbouwkundige van de gemeente aangegeven dat zo’n verbinding niet nodig is. Wij vinden een dergelijke verbinding zelfs ongewenst zolang er in de Verbeekstraat onvoldoende parkeercapaciteit is voor de bewoners en hun bezoekers, omdat de verleiding dan groot is om in onze wijk te komen parkeren.

Onder mobiliteit vinden we nog “Onderzoeken hoe de Verbeekstraat het beste ontsloten kan worden”; hierover wordt ook gefilosofeerd in het verkeersonderzoek MORS (pagina’s 15 en 19). De wijk blijft graag op de hoogte van mogelijke ingrepen in de huidige situatie.

6. Vervangen riolering
De vervanging van de riolering in de Bockhorst staat gepland voor 2039-2042, d.w.z. 60 jaar na de oplevering van de wijk. Dat vinden wij rijkelijk laat. Grote delen van de Bockhorst kennen een zeer hoge grondwaterstand doordat tijdens de bouw van de wijk de in de ondergrond aanwezige kleiplaat niet is verstoord, waardoor op veel plaatsen water in de kruipruimten van de huizen staat. Een gescheiden rioleringsstelsel [Ontwerp-ontwikkelperspectief De Mors, p. 99] en een goede drainage zouden dit kunnen oplossen.

Naar onze mening moet de vervanging naar voren worden gehaald. Dan kunnen ook meteen andere grondwerken worden uitgevoerd zoals de aansluiting op het warmtenet en glasvezel kabels.

7. Externe veiligheid
Op pag. 43 van het Ontwerp-ontwikkelperspectief lezen we “De belangrijkste risico’s voor externe veiligheid in De Mors zijn de transportroutes voor gevaarlijke stoffen langs de N206, Plesmanlaan en A44 […]. Op dit moment zijn er geen knelpunten. Bij ontwikkelingen wordt gekeken of aan de normeringen wordt voldaan”. Wellicht is het duidelijker om hier niet te spreken over de N206, maar de wegen bij hun naam te noemen: Dr. Lelylaan en Haagse Schouwweg. Het kan geen kwaad om de omwonenden er nog eens op te wijzen dat ze langs een potentiële rampzone wonen, bijv. via een massale rampenoefening.

8. Resumé
Het huidig College van B & W is onmiskenbaar bezig met grootse, ambitieuze plannen voor het welzijn van de bevolking van Leiden. Het bestuur van de wijkvereniging Bockhorst meent dat het College zich nóg beter van zijn zorgplicht jegens de bevolking zou kwijten indien de hierboven genoemde punten in acht zouden worden genomen, dus:

1. Verkeersintensiteit: wij vragen van het College concrete en afdoende maatregelen tegen de milieubelasting, met name met betrekking tot geluid en fijnstof, door het wegverkeer rond onze wijk, nu en in de toekomst.
2. Dr. Lelylaan: het is ons niet duidelijk hoe het College “meer verblijfskwaliteit” voor het nu al krap bebouwde gebied rond de Dr. Lelylaan en de Haagse Schouwweg wil realiseren in samenhang met de nu al problematische doorstroming van het verkeer. Wij vragen het College ons in een zo vroeg mogelijk stadium bij de ontwikkeling van zijn ambities voor de Dr. Lelylaan te betrekken.
3. Paardenwei: hoeveel extra verkeer en parkeeroverlast leveren de voor de Paardenwei geplande woonwijk en overige bebouwing op? Wij vragen het College hiervoor met concrete plannen te komen en ons in een zo vroeg mogelijk stadium bij de ontwikkeling van de Paardenwei te betrekken.
4. Verbeekstraat: wij willen een totaalplan voor het complete gebied Verbeekstraat, met duidelijke afspraken over gewenste soorten woningen en eventueel andere activiteiten, parkeercapaciteit, gebouwhoogte en groenvoorzieningen, en willen daar ook in een zo vroeg mogelijk stadium hierbij worden betrokken.
5. Verbinding tussen Verbeekstraat en Van Ravelingenstraat: wij verzoeken het College de geplande verbindingsbrug tussen Verbeekstraat en Van Ravelingenstraat te schrappen uit de plannen.
6. Vervangen riolering: wij vragen het College niet te wachten tot de periode van 2039-2042 voor de vervanging van de riolering in de Bockhorst, maar deze vervanging naar voren te halen. Dan kunnen ook meteen aansluitingen op het warmte- en het glasvezelkabelnet worden gerealiseerd. Naar onze mening past dat in uw ontwikkelperspectief.
7. Externe veiligheid: wij vragen het College om voor alle duidelijkheid niet alleen te spreken over de N206 als transportroute voor gevaarlijke stoffen maar de betreffende wegen bij de naam te noemen: Dr. Lelylaan en Haagse Schouwweg.

Wij menen hiermee een constructieve bijdrage te leveren aan de discussie over de toekomst van De Mors.

Met bezorgde groet,
namens het Bestuur van de Bewoners Belangenvereniging Bockhorst,
(w.g.)
Amir Saab, secretaris,
Van Ravelingenstraat 22
2332 PW LEIDEN
secretaris@bbbockhorst.nl